حسن مه رویان و خوبی اخلاق

ارزیابی و داوری اخلاقی کارهای هنری موضوعی امروزی نیست و تاریخش به فرهنگ های باستان و اندیشه های کهن باز می گردد؛ گویی با پدیدآمدن نخستین و ساده ترین نمودهای هنری، پرسش از اخلاقی بودن آن ها نیز پیش آمده است. برخی از منتقدان، باور همگانی به همبستگی هنر و اخلاق را نمی پذیرند و می کوشند استدلال های فراوان در جدایی ارزش های هنری و اخلاقی پیش نهند و برخی نیز چون نئل کرل آن را درست و توجیه پذیر می دانند. در آغاز این جستار به اندیشه های کرل و نوشته های او در باره ی هنر و فلسفه ی هنر پرداخته می شود و سپس با تمرکز بر دو مقالۀ او از کتاب هنر در سه بعد (art in three dimensions) که به فارسی برگردانده شده است، استدلال های او در رد جدایی هنر و اخلاق بررسی می شود. کرل در این مقاله ها نخست به بازگویی استدلال های هواداران خودآیینی هنر می پردازد و سپس به آن ها پاسخ می دهد. نویسنده نیز در این جستار، پاسخ های کرل را واکاوی می کند و پرسش هایی دیگر را پیش می نهد و در پایان چنین نتیجه می گیرد که پرسش از نسبت هنر و اخلاق همچنان گشوده است و رویکرد تحلیلی و شناختی کرل اگرچه سودمند است، نمی تواند پایان دهندۀ این پرسمان فلسفی و زیبایی شناختی باشد.